Historia muzeum
W 1938 roku ukazało się pierwsze polskie
wydanie książki Ewy Curie pt.”Maria Curie”, biografia, czy raczej
hagiografia matki. Stanowi ona dziś nieoceniony zbiór listów, wierszy,
informacji. Nieoceniony gdyż większość z zamieszczonych przez autorkę
listów spłonęła. Związki ul. Freta 16 z rodziną Skłodowskich
rozpoczynają się w roku 1860, kiedy to żona Władysława Skłodowskiego,
Bronisława z Boguskich Skłodowska została przełożoną pensji dla
dziewcząt mieszczącej się w tym budynku. Wcześniej sama była uczennicą
owej pensji, kiedy jej dyrektorką i właścicielką była Eleonora
Kurhanowicz.
Kształt architektoniczny budynku
zbudowanego w latach 1782-1787 dla jednego ze znanych warszawskich
bankierów- Macieja Łyszkiewicza, nadal mu architekt Szymon Bogumił Zug.
Różnił się on nieco od czasów późniejszych i współczesnych . W latach
trzydziestych dobudowano trzecią kondygnację, która zawaliła się
powodując konieczność kolejnej przebudowy. Na fotografii z końca XIX
wieku, z lat trzydziestych XX wieku, a także z okresu po Powstaniu
Warszawskim widać wyraźnie bramę, która prowadziła w głąb budynku, dalej
schodami na piętro do pensji lub też na podwórze, gdzie znajdowała się
oficyna, w której prawdopodobnie przez pewien czas mieszkali Państwo
Skłodowscy i gdzie przyszła na świat Maria.
W rok po jej urodzeniu rodzina
przeniosła się na ul. Nowolipki, Bronisława zrezygnowała wówczas z
prowadzenia pensji, a Władysław został podinspektorem w Rządowym
Gimnazjum Męskim. Pomimo tego, że mala Maria mieszkała na Freta tylko
rok, w latach trzydziestych wmurowano tu tablicę pamiątkową informującą o
miejscu jej urodzenia i dokonaniach.
Po zakończeniu wojny budynek odbudowano w
latach pięćdziesiątych, spełniał on różne funkcje m.in. przekazano go
na potrzeby Związku Nauczycielstwa Polskiego, mieścił się Instytut
Marksizmu i Leninizmu. W roku 1954 podczas odbywającej się w Warszawie
sesji z okazji 20 rocznicy śmierci Marii Skłodowskiej-Curie otwarto tu
Dom Pracownika Nauki. Temu wydarzeniu towarzyszyła wystawa poświęcona
uczonej. Na uroczystościach obecna była córka Irena Joliot-Curie z mężem
Fryderykiem. Pamiątki i eksponaty zgromadzone wtedy na wystawę, po jej
zakończeniu gromadzono w Muzeum Techniki.
Nie jest oficjalnie potwierdzony
fakt, że już wówczas istniało jej Muzeum, choć w wielu artykułach np. w
wydawnictwie Nauka Polska z 1954 roku znajduje się zdjęcie budynku z
podpisem „Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie”.
Uważa się jednak, że Muzeum powstało dopiero w 1967 roku,
w setną rocznicę urodzin uczonej, kiedy to dzięki staraniom ówczesnego
prezesa Polskiego Towarzystwa Chemicznego, profesora Józefa Hurwica
(mieszkającego i pracującego we Francji) przekazano budynek przy ul.
Freta 16 dla Muzeum uczonej. Według Pana profesora wszelkie decyzje
przekazywano wówczas telefonicznie, nie potwierdzając ich żadnymi
dokumentami. Na uroczystość otwarcia Muzeum, w 1967 roku przyjechała
młodsza córka uczonej, Ewa Curie z mężem, starsza, Irena już wówczas nie
żyła. Od tego czasu mieści się tu również Polskie Towarzystwo
Chemiczne, przy którym działa Muzeum, a którego Maria Skłodowska-Curie
była członkiem honorowym.
Obecnie - od 1 sierpnia 2018 roku - muzeum funkcjonuje jako instytucja kultury współprowadzona przez Miasto Stołeczne Warszawa i Polskie Towarzystwo Chemiczne, utworzona na mocy uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy.